Скура — адзін з найстарэйшых матэрыялаў у гісторыі чалавецтва. Яшчэ ў дагістарычныя часы людзі пачалі выкарыстоўваць поўсць жывёл для ўпрыгожвання і абароны. Аднак першапачатковая тэхналогія вырабу скуры была вельмі простай: проста замочваць поўсць жывёлы ў вадзе, а затым апрацоўваць яе. З зменамі часу тэхналогія вырабу скуры чалавека паступова развівалася і ўдасканальвалася. Ад першапачатковага прымітыўнага метаду вытворчасці да сучаснай прамысловай вытворчасці скураныя матэрыялы адыгрываюць усё больш важную ролю ў жыцці чалавека.
Ранняя вытворчасць скуры
Найранейшая вытворчасць скуры датуецца старажытным Егіптам каля 4000 г. да н.э. У той час людзі замочвалі поўсць жывёл у вадзе, а затым апрацоўвалі яе натуральным раслінным алеем і салёнай вадой. Гэты метад вытворчасці вельмі прымітыўны і не можа даць высакаякасных скураных матэрыялаў. Акрамя таго, у вытворчым працэсе патрабуецца шмат працы і часу. Аднак з-за высокай трываласці і даўгавечнасці скуры, яна шырока выкарыстоўвалася ў старажытным грамадстве для вырабу адзення, абутку, сумак і іншых прадметаў.
З зменамі ў часе паступова развівалася і тэхналогія вырабу скуры. Каля 1500 г. да н.э. старажытныя грэкі пачалі выкарыстоўваць тэхналогію дублення для апрацоўкі поўсці жывёл, каб атрымаць больш мяккія і трывалыя скураныя матэрыялы. Прынцып тэхналогіі дублення заключаецца ў выкарыстанні дубільных матэрыялаў для звязвання калагена ў поўсці жывёл, што робіць яе мяккай, воданепранікальнай, устойлівай да карозіі і мае іншыя ўласцівасці. Гэты метад вытворчасці шырока выкарыстоўваўся ў старажытным Блізкім Усходзе і Еўропе і стаў асноўным метадам вырабу скуры ў старажытнасці.
Вытворчасць натуральнай скуры
Натуральная скура — гэта натуральны скураны матэрыял, выраблены з поўсці жывёл. Тэхналогія вырабу сапраўднай скуры больш прасунутая і складаная, чым у ранніх этапах вытворчасці скуры. Асноўныя працэсы вытворчасці сапраўднай скуры ўключаюць: зняцце поўсці жывёл, замочванне, мыццё, дубленне, фарбаванне і апрацоўку. Сярод іх дубленне і фарбаванне з'яўляюцца найбольш важнымі этапамі ў вытворчасці сапраўднай скуры.
У працэсе дублення найбольш распаўсюджанымі дубільнымі матэрыяламі з'яўляюцца раслінныя дубільныя матэрыялы, хромавыя дубільныя матэрыялы і сінтэтычныя дубільныя матэрыялы. Сярод іх хромавыя дубільныя матэрыялы шырока выкарыстоўваюцца дзякуючы сваім перавагам, такім як хуткая апрацоўка, стабільная якасць і добры эфект. Аднак сцёкавыя воды і рэшткі адходаў, якія ўтвараюцца падчас хромавага дублення, забруджваюць навакольнае асяроддзе, таму іх неабходна разумна ачышчаць і ўтылізаваць.
Падчас працэсу фарбавання натуральную скуру можна афарбоўваць у розныя колеры па меры неабходнасці для дасягнення розных дэкаратыўных і ахоўных эфектаў. Перад фарбаваннем натуральную скуру неабходна апрацаваць паверхню, каб фарба магла цалкам пранікнуць і замацавацца на паверхні скуры. У цяперашні час тыпы і якасць фарбавальнікаў пастаянна ўдасканальваюцца, што дазваляе задаволіць розныя патрэбы і перавагі людзей у скураных матэрыялах.
Вытворчасць скуры з поліўрэтану і ПВХ
З пастаянным развіццём хімічных тэхналогій людзі паступова адкрылі новыя сінтэтычныя матэрыялы, якія могуць імітаваць знешні выгляд і навобмацак сапраўдную скуру, а таксама валодаць лепшай пластычнасцю, воданепранікальнасцю і трываласцю. Да гэтых сінтэтычных матэрыялаў у асноўным адносяцца PU (поліурэтанавая) скура і PVC (полівінілхларыдная) скура.
Штучная скура — гэта імітацыя скуры з поліўрэтанавага матэрыялу, які валодае характарыстыкамі мяккасці, воданепранікальнасці, зносаўстойлівасці і трываласці на разрыў. Спосаб яе вырабу заключаецца ў нанясенні поліўрэтанавага матэрыялу на валакно або нетканы матэрыял, а затым пасля каландравання, дублення, фарбавання і іншых працэсаў атрымліваецца скураны матэрыял. У параўнанні з натуральнай скурай, штучная скура мае перавагі нізкай кошту і лёгкасці апрацоўкі, а таксама можа імітаваць розныя колеры і тэкстурныя эфекты. Яна шырока выкарыстоўваецца ў вытворчасці адзення, абутку, мэблі і іншых вырабаў.
ПВХ-скура — гэта від імітацыі скуры, вырабленай з полівінілхларыду, які валодае воданепранікальнымі, зносаўстойлівымі і лёгкімі ў чыстцы ўласцівасцямі. Яе вырабляюць наступным чынам: полівінілхларыд наносяць на падкладку, а затым вырабляюць з дапамогай каландравання, гравіроўкі, фарбавання і іншых працэсаў. У параўнанні са штучнай скурай, ПВХ-скура мае перавагі ў выглядзе больш нізкай кошту і большай трываласці, а таксама можа імітаваць розныя колеры і ўзоры. Яна шырока выкарыстоўваецца ў вытворчасці аўтамабільных сядзенняў, валіз, сумак і іншых вырабаў.
Нягледзячы на шматлікія перавагі скуры з штучнай скуры (ПУ) і ПВХ, у іх ёсць і недахопы. Напрыклад, у працэсе іх вытворчасці вылучаецца вялікая колькасць шкодных газаў і сцёкавых вод, якія забруджваюць навакольнае асяроддзе. Акрамя таго, тэрмін службы іх працы не такі доўгі, як у натуральнай скуры, і яны лёгка выцвітаюць і старэюць. Таму людзям трэба звяртаць увагу на абслугоўванне і догляд пры выкарыстанні гэтых вырабаў з штучнай скуры.
Вытворчасць сіліконавай скуры
Акрамя традыцыйнай натуральнай і сінтэтычнай скуры, у апошнія гады з'явіўся новы тып скуранога матэрыялу — сіліконавая скура. Сіліконавая скура — гэта штучная скура, вырабленая з высокамалекулярнага сіліконавага матэрыялу і пакрыцця са штучнага валакна, якая мае такія перавагі, як лёгкасць, устойлівасць да згінання, антыстаянне, воданепранікальнасць, абарона ад абрастання, лёгкасць у чыстцы, а таксама прыемнасць і камфорт да скуры.
Сіліконавая скура мае шырокі спектр ужывання і можа выкарыстоўвацца для вырабу салонаў аўтамабіляў, сумак, чахлоў для мабільных тэлефонаў і іншых вырабаў. У параўнанні са скурай з поліўрэтану і полівінілхларыду, сіліконавая скура мае лепшую ўстойлівасць да гідролізу, ультрафіялетавага выпраменьвання, салянога туману, высокіх і нізкіх тэмператур, а таксама не старэе і не выцвітае. Акрамя таго, падчас вытворчасці сіліконавай скуры не выпрацоўваюцца шкодныя газы і сцёкавыя воды, а забруджванне навакольнага асяроддзя таксама меншае.
Выснова
Як старажытны і модны матэрыял, скура прайшла доўгі працэс развіцця. Ад першапачатковай апрацоўкі футра жывёл да сучаснай натуральнай скуры, PU, PVC і сіліконавай скуры, віды і якасць скуры пастаянна ўдасканальваліся, а сфера прымянення пастаянна пашыралася. Незалежна ад таго, натуральная гэта скура ці сінтэтычная скура, яна мае свае унікальныя перавагі і недахопы, і людзям трэба выбіраць у залежнасці ад розных патрэб і сцэнарыяў выкарыстання.
Нягледзячы на тое, што сучасныя тэхналогіі вытворчасці і хімічныя матэрыялы замянілі многія традыцыйныя метады вырабу скуры, сапраўдная скура застаецца каштоўным матэрыялам, а яе ўнікальныя навобмацак і тэкстура робяць яе першым выбарам для вырабу дарагіх вырабаў. У той жа час людзі паступова ўсвядомілі важнасць аховы навакольнага асяроддзя і пачалі спрабаваць выкарыстоўваць больш экалагічна чыстыя і ўстойлівыя матэрыялы замест традыцыйнай сінтэтычнай скуры. Сіліконавая скура — адзін з новых матэрыялаў. Яна не толькі валодае выдатнымі характарыстыкамі, але і менш забруджвае навакольнае асяроддзе. Можна сказаць, што гэта вельмі перспектыўны матэрыял.
Карацей кажучы, з пастаянным развіццём навукі і тэхналогій і ўвагай людзей да аховы навакольнага асяроддзя, скура, старажытны і модны матэрыял, таксама пастаянна развіваецца і ўдасканальваецца. Няхай гэта будзе натуральная скура, скура з поліўрэтану, ПВХ ці сіліконавая скура, гэта крышталізацыя мудрасці і працавітасці людзей. Я веру, што ў будучыні скураныя матэрыялы будуць працягваць укараняць інавацыі і змяняцца, прыносячы больш прыгажосці і зручнасці ў жыццё чалавека.
Час публікацыі: 15 ліпеня 2024 г.
